Medical

سوختگی

_Ami Hei _Ami Hei _Ami Hei · 1404/2/19 16:19 ·
اطلاعات سوختگی - راهنمای پزشکی

راهنمای تشخیص و درمان سوختگی‌ها

سوختگی درجه یک

  • اپیدرم پوست درگیر است
  • قرمز رنگ
  • دردناک
  • با فشار دادن سفید می‌شود (Blanching)
  • تاول ندارد
  • مانند آفتاب سوختگی
درمان سوختگی درجه یک:
  • کنترل درد با مسکن
  • دریافت مایعات خوراکی بیمار را بهبود می‌بخشد
  • نئومایسین سولفات عالی است
  • طی چند روز بهبود می‌یابد و اسکار به جای نمی‌گذارد

سوختگی درجه دو

درجه ۲ سطحی:
  • سطحی قرمزی پوست + تاول‌های پوستی حاوی مایع پروتئینی
  • Blanching (سفید شدن با فشار)
  • درد بسیار شدید
درجه ۲ عمقی:
  • خشکی و ضخیم شدن پوست
  • سفید مومی
  • اکسیزیون بافت آسیب دیده + گرافت پوستی
  • ایجاد اسکار ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از سوختگی (Skin buds)
نکته: اگر سوختگی با عمق نامشخص داشتیم، ۱۰ تا ۱۴ روز درمان محافظتی انجام می‌دهیم و بعد گرافت پوستی می‌گذاریم.

سوختگی درجه سه و چهار

سوختگی درجه سه:
  • بدون درد
  • بدون نواحی سفید (Non-blanching)
سوختگی درجه چهار:
  • آسیب به استخوان‌ها
سوختگی‌های Full thickness در موارد محدود با انقباض بهبود می‌یابند اما سوختگی‌های وسیع نیازمند پیوند گرافت هستند.

مسمومیت با CO و آسیب‌های تنفسی

مسمومیت با مونوکسید کربن:
  • سبب افزایش کربوکسی هموگلوبین می‌شود
  • علائم: سردرد، سرگیجه، ضعف، سنکوپ
  • پالس اکسی متر به درد نمی‌خورد
  • ABG گرفتن خالی از لطف نیست
درمان آسیب‌های تنفسی:
  • برونکوسکوپی فیبرواپتیک در مواردی که دچار سوختگی در فضای بسته شدند واجب است
  • ونتیلاسیون ۱۰۰ درصد + انتوباسیون اندوتراکه‌آل
  • اگر علائم حاد نورولوژیک داشته باشد، اکسیژن هیپرباریک لازم است
آسیب راه‌های فوقانی موجب ادم راه‌های هوایی می‌شود. سوختگی راه‌های هوایی فوقانی در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اولیه بی‌علامت است و بعدش پلاگ ایجاد می‌شود و پس از آن کلاپس سگمنتال رخ می‌دهد. در نهایت پنومونی و برونشکتازی سگمنتال ایجاد می‌شود.
نکته مهم:

اسیدوز متابولیک مقاوم به احیای مایعات یعنی بیمار پلاستیک سوخته شده را به مقدار زیادی استنشاق کرده و درمان آن هیدروکسی کوبالامین است.

سوختگی‌های شیمیایی

اقدامات لازم:
  • مانند تروما باید ترتیب ABC را رعایت کرد
  • تعیین سطح سوختگی
  • Secondary survey (بررسی تندرنس شکمی، سیانوز، شکستگی اندام)
  • دبریدمان تاول‌ها
  • آنتی‌بیوتیک موضعی و پانسمان جذب کننده

قانون ۹ درصد

  • ۱ درصد پرینه و ژنیتال
  • ۹ درصد سر و گردن
  • ۹ درصد هر اندام فوقانی (مجموعاً ۱۸٪ برای دو طرف)
  • ۱۸ درصد هر اندام تحتانی (مجموعاً ۳۶٪ برای دو طرف)
  • ۱۸ درصد قدام تنه
  • ۱۸ درصد خلف تنه

اندیکاسیون‌های اعزام بیمار

  • سوختگی درجه دو با وسعت بیشتر از ۱۰ درصد
  • سوختگی الکتریکی
  • سوختگی شیمیایی
  • سوختگی اطفال
  • آسیب استنشاقی
  • سوختگی صورت، دست، پا، ژنیتال و پرینه

شوک سپتیک

_Ami Hei _Ami Hei _Ami Hei · 1404/2/19 12:42 ·
بوکلت مدیریت شوک سپتیک

بوکلت مدیریت و درمان شوک سپتیک

اطلاعات کلی

  • نام بیماری: شوک سپتیک (Septic Shock)
  • تعریف:
    شوک سپتیک یک وضعیت بحرانی به دنبال پاسخ نامعمول بدن به عفونت است که با افت فشار خون مقاوم به مایعات و خطر نارسایی چند اندامی همراه است.
  • شیوع: شایع در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU)
  • عوامل خطر:
    • بیماری‌های زمینه‌ای (دیابت، نقص ایمنی، نارسایی کلیه)
    • عفونت‌های شدید (پنومونی، عفونت شکمی و ...)
    • سالمندان و کودکان

علائم و تشخیص

علائم بالینی

  • تب، هیپوترمی
  • افت فشار خون (MAP<65 mmHg) اورژانسی
  • تاکی‌کاردی > 90 bpm، تاکی‌پنه > 22
  • کاهش برون‌ده ادراری (<0.5ml/kg/hr)
  • لکوسیتوز یا لکوسیتوپنی
  • تغییر سطح هوشیاری
  • لاکتات سرمی بالا (>2 mmol/L) اورژانسی

راه‌های تشخیصی

  • آزمایش‌های خون (CBC، کشت خون قبل از آنتی‌بیوتیک، CRP، پروکالسی‌تونین، ABG)
  • بررسی عملکرد اعضا (BUN/Cr، LFT)
  • تصویربرداری هدفمند (X-ray، سونو، CT/MRI)

درمان

  1. تأمین راه هوایی و ABC (در موارد شدید، تهویه مکانیکی)
  2. تجویز سریع مایعات (30ml/kg bolus)
  3. شروع آنتی‌بیوتیک وسیع‌الطیف تا ۱ ساعت اول:
    • پیپراسیلین/تازوباکتام یا سفالوسپورین نسل ۳
    • افزودن وانکومایسین در صورت عفونت مقاوم
    • ضدقارچ (در فاکتورهای خطر معین)
  4. وازوپرسور (نوراپی‌نفرین) اگر شوک مقاوم به مایعات بود
  5. هیدروکورتیزون در موارد مقاوم به وازوپرسور/مایعات
  6. درناژ آبسه یا مداخلات جراحی در صورت لزوم
  7. پایش دائم (فشار خون، لاکتات، برون‌ده ادراری)
کلید طلایی درمان: آنتی‌بیوتیک وسیع‌الطیف باید تا حداکثر 1 ساعت پس از تشخیص آغاز شود!

پیگیری و مانیتورینگ

  • چک علائم حیاتی هر ۱-۲ ساعت
  • کارکرد کلیوی و برون‌ده ادراری مرتب
  • پایش لاکتات سرمی پیوسته
  • کاهش لاکتات به <2 mmol/L نشانه بهبود
  • تثبیت MAP >65 mmHg هدف درمان
در صورت بروز تب بالا، افت فشار، یا تغییر سطح هوشیاری، بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید.

جدول داروهای اصلی شوک سپتیک

دارو دوز استاندارد عوارض احتمالی توضیحات مهم
پیپراسیلین/تازوباکتام ۴.۵ گرم وریدی هر ۶ ساعت نارسایی کلیوی، تهوع تعدیل دوز در نارسایی کلیه
نوراپی‌نفرین ۰.۰۱-۰.۰۳ μg/kg/min آریتمی، ایسکمی پایش دقیق فشار خون
هیدروکورتیزون ۵۰mg وریدی هر ۶ ساعت هیپرگلیسمی، عفونت ثانویه فقط در شوک مقاوم

توصیه به تیم درمان و بیمار

  • درمان و پیگیری باید هر بیمار بر اساس وضعیت فردی تنظیم گردد.
  • مصرف منظم داروها طبق نسخه الزامی است.
  • در صورت مشاهده علائم جدید یا تشدید وضعیت، تیم درمانی یا اورژانس را سریعاً مطلع کنید.

شوک سپتیک

_Ami Hei _Ami Hei _Ami Hei · 1404/2/19 12:26 ·

اولین و مهم ترین اقدام کنترل منبع عفونت است که معمولا از طریق جراحی صورت میگیرد .

باید به سرعت احیا شود و بعد در ICU بستری شود

آنتی بیوتیک های وسیع الطیف

تهیه کشت

۳۰cc/ kg مایع درمانی در عرض سه ساعت

کلیرانس لاکتات

فشار متوسط شریانی

نور اپی نفرین ، اپی نفرین ، دوپامین، وازوپرسین

کورتون وریدی هر شش ساعت ۵۰ mg

اکسیژن درمانی فراموش نشه .

 

 

 

در بیماران مبتلا به **شوک سپتیک**، اگرچه سطح **لاکتات خون** بالا است، تجویز **رینگر لاکتات** (مانند Ringer's lactate یا LR) همچنان میتواند مناسب باشد. این موضوع به دلایل زیر است:

### ۱. **لاکتات موجود در رینگر لاکتات، عامل افزایش لاکتات خون نیست**

- لاکتات موجود در رینگر لاکتات (معمولاً ۲۸ mEq/L) در مقایسه با لاکتات تولیدشده در بدن در شرایط شوک (که ممکن است به ۱۰ برابر سطح نرمال برسد) **نسبتاً کم** است.

- این مقدار لاکتات بهسرعت در کبد متابولیزه شده و به بیکربنات تبدیل میشود، بنابراین تأثیر چندانی بر افزایش سطح لاکتات خون ندارد.

### ۲. **رینگر لاکتات یک محلول بالانسشده است و اسیدوز را تشدید نمیکند**

- برخلاف **نرمال سالین** (۰.۹% NaCl) که میتواند باعث **اسیدوز هیپرکلرمیک** شود، رینگر لاکتات بهعنوان یک محلول **بالانسشده** (حاوی سدیم، پتاسیم، کلسیم و لاکتات) طراحی شده است.

- لاکتات در کبد به بیکربنات تبدیل میشود و تا حدی اسیدوز متابولیک را بهبود میبخشد.

### ۳. **منبع لاکتات در شوک سپتیک متفاوت است**

- لاکتات بالا در شوک سپتیک ناشی از **تولید بی هوازی** (به دلیل هیپوپرفیوژن بافتی) و اختلال در پاکسازی کبدی است، نه به دلیل تجویز رینگر لاکتات.

- در واقع، اگر کبد عملکرد نسبتاً مناسبی داشته باشد، لاکتات موجود در رینگر لاکتات بهسرعت پاک میشود.

### ۴. **مزایای رینگر لاکتات نسبت به نرمال سالین**

- عوارض نرمال سالین (مانند اسیدوز، هایپرکلرمی، اختلال عملکرد کلیه) در بیماران سپتیک بیشتر است.

- مطالعات (مانند SPLIT و SMART) نشان دادهاند که استفاده از محلولهای بالانسشده (مثل رینگر لاکتات) در مقایسه با نرمال سالین، ممکن است نتایج بهتری داشته باشد.