بوکلت مدیریت و درمان شوک سپتیک
اطلاعات کلی
- نام بیماری: شوک سپتیک (Septic Shock)
- تعریف:
شوک سپتیک یک وضعیت بحرانی به دنبال پاسخ نامعمول بدن به عفونت است که با افت فشار خون مقاوم به مایعات و خطر نارسایی چند اندامی همراه است.
- شیوع: شایع در بخش مراقبتهای ویژه (ICU)
- عوامل خطر:
- بیماریهای زمینهای (دیابت، نقص ایمنی، نارسایی کلیه)
- عفونتهای شدید (پنومونی، عفونت شکمی و ...)
- سالمندان و کودکان
علائم و تشخیص
علائم بالینی
- تب، هیپوترمی
- افت فشار خون (MAP<65 mmHg) اورژانسی
- تاکیکاردی > 90 bpm، تاکیپنه > 22
- کاهش برونده ادراری (<0.5ml/kg/hr)
- لکوسیتوز یا لکوسیتوپنی
- تغییر سطح هوشیاری
- لاکتات سرمی بالا (>2 mmol/L) اورژانسی
راههای تشخیصی
-
آزمایشهای خون (CBC، کشت خون قبل از آنتیبیوتیک، CRP، پروکالسیتونین، ABG)
-
بررسی عملکرد اعضا (BUN/Cr، LFT)
-
تصویربرداری هدفمند (X-ray، سونو، CT/MRI)
درمان
- تأمین راه هوایی و ABC (در موارد شدید، تهویه مکانیکی)
- تجویز سریع مایعات (30ml/kg bolus)
-
شروع آنتیبیوتیک وسیعالطیف تا ۱ ساعت اول:
- پیپراسیلین/تازوباکتام یا سفالوسپورین نسل ۳
- افزودن وانکومایسین در صورت عفونت مقاوم
- ضدقارچ (در فاکتورهای خطر معین)
- وازوپرسور (نوراپینفرین) اگر شوک مقاوم به مایعات بود
- هیدروکورتیزون در موارد مقاوم به وازوپرسور/مایعات
- درناژ آبسه یا مداخلات جراحی در صورت لزوم
- پایش دائم (فشار خون، لاکتات، برونده ادراری)
کلید طلایی درمان: آنتیبیوتیک وسیعالطیف باید تا حداکثر 1 ساعت پس از تشخیص آغاز شود!
پیگیری و مانیتورینگ
- چک علائم حیاتی هر ۱-۲ ساعت
- کارکرد کلیوی و برونده ادراری مرتب
- پایش لاکتات سرمی پیوسته
- کاهش لاکتات به <2 mmol/L نشانه بهبود
- تثبیت MAP >65 mmHg هدف درمان
در صورت بروز تب بالا، افت فشار، یا تغییر سطح هوشیاری، بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید.
جدول داروهای اصلی شوک سپتیک
دارو |
دوز استاندارد |
عوارض احتمالی |
توضیحات مهم |
پیپراسیلین/تازوباکتام |
۴.۵ گرم وریدی هر ۶ ساعت |
نارسایی کلیوی، تهوع |
تعدیل دوز در نارسایی کلیه |
نوراپینفرین |
۰.۰۱-۰.۰۳ μg/kg/min |
آریتمی، ایسکمی |
پایش دقیق فشار خون |
هیدروکورتیزون |
۵۰mg وریدی هر ۶ ساعت |
هیپرگلیسمی، عفونت ثانویه |
فقط در شوک مقاوم |
توصیه به تیم درمان و بیمار
- درمان و پیگیری باید هر بیمار بر اساس وضعیت فردی تنظیم گردد.
- مصرف منظم داروها طبق نسخه الزامی است.
- در صورت مشاهده علائم جدید یا تشدید وضعیت، تیم درمانی یا اورژانس را سریعاً مطلع کنید.